Prof. Heinz Leymann’a (1932-1999) w chwili obecnej uważa się za prekursora badań nad mobbingiem. Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 30 letnią pracę badawczą nad tym zjawiskiem. Prof. H.Leymann był z zawodu psychologiem i psychiatrą, co spowodowało, że jego prace nad mobbingiem są silnie osadzone w środowisku klinicznym.
W swoich pracach, profesor opierał się na wynikach badań, prowadzonych głównie, metodami obserwacyjnymi, przy pomocy wywiadów, analizy zjawisk, etc. Stąd wiele z jego prac w chwili obecnej – dominacji w świecie naukowym badań nad psychiką i zachowaniem człowieka metod psychoneurobiologicznych (np neuroobrazowania, pomiarów zmian w układzie hormonalnym, etc), dających naukowcom twarde dowody – uległa negatywnej falsyfikacji, część z nich natomiast uległa rozszerzeniu – nadaniu nowego znaczenia poszczególnym zjawiskom, które opisał Leymann.
Z uwagi na techniczne ograniczenia badawcze, Leymann w swoich pracach skupiał się na opisie zjawiska, jego faz przebiegu. Szczególnie część opisowa stworzona przez profesora, do dzisiejszego dnia stanowi ważny materiał naukowy. Trudność dla badacza, stanowił opis przyczyn pojawienia się u człowieka tego typu zachowań.
Współczesny rozwój techniki, pozwala naukowcom na śledzenie zmian w układzie neurohormonalnym człowieka, pod wpływem zmian wewnętrznych i zewnętrznych w środowisku. Tego typu badania otwarły drogę do poznania mechanizmów narastania stresu czy agresji. Ujawniły również wielość, niepoznanych wcześniej, mechanizmów patologicznych (biernych reakcji człowieka w sytuacji zagrożenia). Dzięki nim wiemy również co dzieje się z organizmem człowieka po przeżyciu traumy i jakie te zmiany mają wpływ na reakcje, sposób myślenia, postrzegania, oceny, decyzyjność i zachowania człowieka (np PTSD).
Dzięki tym badaniom, wiemy również, że duża częstotliwość pojawiania się w naszym życiu patologicznych sytuacji jest przyczyną powstawania zmian trwałych w osobowości człowieka (DTD). Dzięki tym samym badaniom, naukowcy są w stanie prześledzić proces zdrowienia i mechanizm powrotu człowieka do homeostazy (równowagi).
Dzięki współpracy specjalistów z całego świata, proces badawczy przyjmuje formę globalną, pozwalającą na określenie, które z naszych reakcji i zaburzeń są biologiczne a które kulturowe.
Współczesny dorobek naukowy, przyczyny powstawania zjawisk mobbingu i stalkingu odnosi do podłoża narastania agresji u człowieka w określonej sytuacji. Nie chodzi tu tylko o agresję pojawiająca się w kontaktach społecznych, ale przede wszystkim będącą biologiczną reakcją człowieka w określonej sytuacji. Stąd też obecnie, odrzuca się konflikt personalny jako przyczynę pojawienia się mobbingu a traktuje się go, jako jeden z występujących (choć niekoniecznie) elementów pośrednich – mających jedynie wpływ jakościowy.
Wiele zastrzeżeń budzi współcześnie 5-fazowy model mobbingu stworzony przez Leymann’a. W ocenie współczesnych badaczy może być on traktowany jedynie do celów opisowych zjawiska, ale nie do celów diagnostycznych. Przyczyna tkwi w odkrytych przez naukowców paradoksach postrzegania siebie i innych w procesie narastania mobbingu – jako zjawisko reakcji biologicznej.
Obecnie zjawisko mobbingu traktowane jest przez naukowców, jako biologiczny naturalny mechanizm autoterapeutyczny (ochronny i leczniczy), mający na celu ochronę organizmu przed zagrożeniem oraz dochodzenie do homeostazy. Jest to wielopoziomowy i bardzo rozbudowany czynnikowo, mechanizm biologiczny, służący ochronie i leczeniu organizmu. Stąd też syndrom PTSD, nie może być traktowany jedynie jako następstwo, ale również jako podłoże pojawienia się zachowań mobbingowych.
Współczesna wiedza, dowodzi, że stosowanie kar (procedury dyrektywne) za działania mobbingowe powoduje jedynie narastanie zjawiska i jest kompletnie bezużyteczne. Współcześni naukowcy zajmujący się badaniem mobbingu, stalkingu i innych przejawów długofalowej agresji u ludzi, stworzyli listę standardów i procedur, bez których działanie tak profilaktyczne jak i redukujące nie będzie skuteczne. Sprawdzone dzięki kolejnym badaniom neurobiologicznym, stanowią na dzień dzisiejszy podstawowy na świecie wskaźnik proceduralny w zakresie przeciwdziałania zjawiskom przemocy i konfliktów personalnych. Są zestawem wytycznych do wdrażania modeli przeciwdziałania mobbingu – również w krajach Unii Europejskiej.
Reasumując, dorobek prof. Leymann’a stał się podstawą do prowadzenie współczesnych badań ilościowych nad zjawiskiem długotrwałego stosowania zachowań i reakcji agresywnych w kontaktach społecznych przez jednostkę. Jednakże zakreślone na szeroką skalę badania, doprowadziły naukowców do nowych odkryć, które daleko wybiegają poza wiedzę przekazaną przez profesora, dając nowe (różniące się od pierwowzoru) szersze i bardziej dokładne spojrzenie na problem. Dlatego to one, na dzień dzisiejszy wyznaczają standardy dla procedur redukcji zjawiska mobbingu, dyskryminacji i molestowania. Zanim zaczniemy tworzyć procedury, warto się z nimi zaznajomić.